Το πρώτο Εμπορικό Επιμελητήριο στη Θεσσαλονίκη ιδρύεται στα τέλη του 19ου αιώνα. Είναι το Οθωμανικό Εμπορικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης. Οι πληροφορίες που διαθέτουμε για τη λειτουργία και τις δραστηριότητές του είναι ελάχιστες, καθώς δεν διασώθηκαν αρχεία του της εποχής εκείνης, αλλά σύμφωνα με πρόσφατες πηγές η ίδρυσή του τοποθετείται στο 1882.

Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το Επιμελητήριο συνεχίζει να λειτουργεί, μέσα στο πλαίσιο που ορίζει ο Ελληνικός νόμος 184 του 1914 μέχρι την εκ νέου ίδρυση του στις 18/9/1918.

Είναι εγκατεστημένο στην Οδό Φράγκων, στο Αλλατίνι Χαν, στη γωνία με την οδό Βίκτωρος Ουγκώ.

Η πρώτη δημόσια παρέμβαση του νέου Επιμελητηρίου λαμβάνει χώρα την Κυριακή 21/7/1919, όταν καλούνται πολλές εμπορικές και επαγγελματικές οργανώσεις να συζητήσουν για τον πληθωρισμό.

Πλέον το Επιμελητήριο βρίσκεται σε νέο κτίριο, στην οδό Κουντουριώτου 33.

Τα εγκαίνια των νέων γραφείων του ΕΒΕΘ πραγματοποιούνται με κάθε επισημότητα στις 22/9/1919.

 Το ΕΒΕΘ είναι το δεύτερο σε μέγεθος Επιμελητήριο της Ελλάδος και η συμβολή του στην ανάπτυξη της χώρας, από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, είναι πολύ σημαντική.

Η ιστορία του είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πορεία του τόπου: την ίδρυση Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης,τον εκσυγχρονισμό Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης και της Ελευθέρας Ζώνης, την ίδρυση του Χρηματιστηρίου Εμπορευμάτων Θεσσαλονίκης, τη λειτουργία μέσης Εμπορικής Σχολής, την ίδρυση της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Θεσσαλονίκης (σήμερα Πανεπιστήμιο Μακεδονίας).
Από τις πρώτες κιόλας συζητήσεις για την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΕΒΕΘ οργανώνει εκδηλώσεις για την προώθηση της Ευρωπαϊκής ιδέας.